ब्रुबेकर (१९८०)

दिग्दर्शक - स्टुअर्ट रोझनबर्ग
वेकफिल्ड तुरुंगात काही नव्या कैद्यांची भर पडते,  त्यात ब्रुबेकर हा ही एक कैदी असतो.  तुरुंगात आल्याआल्या केसं नीट कापण्यासाठी किंबहूना इजा न होता केसं कापण्यासाठी तिथल्या न्हाव्याला पैसे चारावे लागतात.  जेवणात सॅंडविच वगैरेसाठीही पैसे चारावे लागतात,  कधीकधी अधिकार्‍यांच्या लैंगिक शोषणालाही बळी पडावं लागतं.  मार खाणं आणि प्राथमिक असलेल्या वैद्यकीय सेवेसाठीही डॉक्टरलाही पैसे चारावे लागतात, थोडक्यात तुरुंगात अधिकारी आणि काही कैद्यांनी संपुर्ण अराजक माजवलेलं असतं.
सगळं पाहून एके दिवशी ब्रुबेकर जाहिर करतो की तो कैदी नसून नविन तुरुंगाधिकारी आहे आणि तुरुंगाची अवस्थेचा अभ्यास करण्यासाठी सामान्य कैदी म्हणून तिथं आला होता.  त्यानंतर तो सुत्रं हाती घेतो आणि तुरुंगाचा कायापालट करायचं ठरवतो.

तुरुंगातल्या काही वरिष्ठ कैद्यांना सोबत घेऊन तो चांगल्या सुविधा पुरवण्याचा प्रयत्न करतो.   पण ह्यामुळे वर्षानुवर्ष भ्रष्टाचाराने बटबटलेल्या तुरुंगातील अधिकार्‍यांची धाबे दणाणते.  एकदा छत कोसळल्यामुळे कैदी जखमी होतात तर त्यावेळीही डॉक्टर जखमी कैद्यांकडून पैसे उकळायला पाहतो, ब्रुबेकरच्या कानावर हे पडताच तो डॉक्टरला हाकलवून लावतो आणि नव्या डॉक्टरला बोलावतो, त्यातच त्याला हे कळतं की छताचा विमा नाही आहे, आणि ज्या गोष्टींचा विमा आहे त्या गोष्टी मुळातच नाहीत.

तुटलेलं छत दुरुस्त करण्यासाठी एक कॉन्ट्रॅक्टर स्वतःहून येतो आणि पैश्यांचं आमिष दाखवतो,  तेंव्हा त्यालाही ब्रुबेकर दरवाजा दाखवतो.
पण हे सर्व तुरुंगातल्या अधिकार्‍यांना आणि तुरुंग समितीला आवडत नाहीत, त्यात तुरुंगात टॉर्चर आणि खूनही होतात हे ब्रुबेकरला कळतं आणि तो पुराव्यासाठी मृतदेह पुरलेल्या जागी खोदकाम करायचं ठरवतो, ह्या निर्णयामुळे धाबे दणाणलेलें लोकं समिती, गव्हर्नरवर दबाव आणून ब्रुबेकरला कामावरून कमी करतात. त्यातही कैद्यांचा मात्र त्याला संपुर्ण पाठींबा लाभतो, अश्रुपुर्ण डोळ्यांनी तो तुरुंग सोडतो.   चित्रपटाच्या शेवटी दाखवलंय की त्यानंतर दोन वर्षांनी चोवीस कैद्यांच्या एका कोर्टातल्या केस मुळे तुरुंगाची छळातून मुक्तता होते, आणि ब्रुबेकरचं कार्य सफल होतं.

हा सिनेमा सत्य घटनेवर आधारीत आहे, "थॉमस मर्टन" या अधिकार्‍याच्या स्वतःच्या पुस्तकावर ("Accomplises to the Crime: The Arkansas Prison Scandal") सिनेमाची गोष्ट लिहिली आहे.  रॉबर्ट रेडफर्डचा अभिनय आणि स्टुअर्ट रोझनबर्गच्या दिग्दर्शनासाठी नक्कीच पहायला हवा.

द नेक्स्ट थ्री डेज (२०१०)

दिग्दर्शक - पॉल हॅगिस
स्वभावाने अतिशय शांत, आणि अगदी साधी दिसणारी माणसं प्रतिकूल परिस्थितीत असामान्य आणि अनपेक्षीत कामं करून जातात.
स्वभावाने अतिशय शांत आणि कुटूंब वत्सल जॉनचं (रसेल क्रो) आयुष्य एका घटनेने अचानक बदलते.  त्याच्या बायकोला, लाराला (एलिझाबेथ बॅंक्स) तिच्या महिला बॉसच्या खुनाबद्दल दोषी ठरवून तुरूंगात टाकलं जातं, त्याच्या आधी तिचं बॉससोबत भांडण झालेलं असतं आणि तिच्या कपड्यांवर रक्ताचे डागही असतात.  एकही पुरावा तिच्या बाजुने नसल्याने तिची सुटका अशक्य असते.
त्याचा  मुलगाही हे स्विकारू शकत नाही, तो त्याच्या आईला भेटी दरम्यान बोलत नाही,  आपला मुलगा आईपासून दुरावतो आहे आणि पत्नी तुरुंगात त्रास भोगतेय हे जॉनला छळत असतं.  एकदा कॉलेजमध्ये शिकवताना जॉन मुलांना विचारतो 'निराशावादी जगण्यापेक्षा, स्वतःला खरं वाटणार्‍या जगात राहणं, अमानवीय आहे का?' ("If we choose to exist in our own reality, are we insane? And if we are, isn't that better than a life of despair?"). त्यातच बरेच प्रयत्न करूनही आणि मित्र असलेल्या त्याच्या वकीलाने जेंव्हा आशा सोडून देण्याचा सल्ला दिल्यानंतर, आपली पत्नी १००% निर्दोष आहे ह्या वर अत्यंत विश्वास असणारा जॉन तिला तुरुंगातून सोडवण्याचा कट करण्याच्या मागं लागतो.  त्यासाठी आधी तब्बल सातवेळा तुरूंगातून पळालेल्या डेमनची (लियाम निसॉन) मदत घेतो.  अतिशय मेहनत आणि अभ्यास करून तो लाराला पळवण्याचा अतिमहत्वकांक्षी प्लॅन तयार करतो. 

जालावरून साभार

फ्रेंच सिनेमा पॉर एल्ले (तिच्यासाठी काहीही  Anything for her) चा इंग्रजी रिमेक असलेला रसेल क्रो अभिनीत 'द लास्ट थ्री डेज' हा चांगला थ्रीलर सिनेमा आहे.  सुरूवात जरी संथ असली तरी सुटकेच्या प्लॅन पासून ते शेवटापर्यंत सिनेमा मस्त पकड घेतो.  रसेल क्रो अपेक्षेप्रमाणेच अप्रतिम अभिनय करतो, जॉनच्या व्यक्तीरेखेत प्राण ओतलाय त्याने.. बायकोवरचा गाढ विश्वास, नेहमी डोळ्यात, चेहर्‍यावर दिसणारा दृढ संकल्प, मुलासाठी होणारी ओढाताण त्याने अप्रतिम दाखवली आहे.  सिनेमा थोडा मोठा वाटतो, बाकी नक्की पाहण्यासारखा.